In Turki the sound /q/ (/g/ as in girl in English) as the coda (last sound of syllable) turns into /ğ/ or /x/ (/kh/).
Turki’də /q/ səsi hecanın sonunda gələrsə /ğ/ vəya /x/ səsinə çevrilər.
/a/: as in are in English
/q/: as /g/ in girl in English
/ğ/: as /R/ sound in French
Ağ0–: (bare infinitive) [continuent structure] (conceptual signification: masculine higher rise)
(fel kökü) [qatmar quruluş] (andırısı: erkəklər yüksəlişi)
Ağmaq: (infinitive) to go higher, ascend, rise
(məsdər) yüksəlmək, göyə/yuxarıya qalxmaq عروج
| ağ-:
sound-signify:/səs-andırım: original sound-signify interpretation: Look(Bax)? Yağmaq ≠ Ağmaq |
Ağ1:(adjective) second priority in a dual concept (also look: Ağ2: white)
[First priority is with the concept of qara/qərə/qəra (black) because it relates to night and “night” is black prior. The second priority is
with concept of ağ (white) because it relates“day” and day follows “night”.]
(sifət) qoşalıqda ikinci öndəlikli (Ağ2–ə də bax!)
[Birinci öndəlik qara/qərə/qəra qavramı ilə dir. Qara gecə ilə bağlı dır; gecə isə günüzə nisbət öndəlikli dir.
“Ağ” qavramı günüz’lə baglı dır.Ona görə də,ikinci öndəlikli sanılır çünki günüz gecənin ardıyca gəlir.]
Look (Bax) ? Qərə (qara) ≠ Ağ
Ağ2:(adjective) white
“ağ” (rəng/boya)
Ağa: (noun) gentleman,
| ağa:
sound-signify:/səs-andırım: |
Ἁγία (hagia/agia) in Greek, and consequently, hagia (in English), حاجی/حاجیه [haji/hajia] (in Arabic) are from this source.
Yunanca’da Ἁγία (hagia/agia) [“müqəddəs” mənasında], eləcə də oradan İngiliscə‘yə getmiş hagia (hacia), və Ərəbcə حاجی/حاجیه haci/haciyə bu gözədən dirlər.
Ağac: (noun) tree
| ağac:
sound-signify:səs-andırım: |
Ağarmaq: (verb) to get white, to brighten
| ağar-:
sound-signify: səs-andırım: ağ: white r: active/action, motion, dynamic, working (işləm, hərəkətli, aktiv, dinamic) ar: make active, put into force (ifalandırma, işə salma) (change into white) (ağa çevrilmə) Look (Bax) ? Qaralmaq ≠ Ağarmaq Qaral- (transform into black [because of /l/]) (qaraya intiqal [/l/-ə görə]) Ağar- (actively change into white [because of /r/]) (ağa aktivcəsinə çevrilmə [/r/-ə görə]) |
Ağlamaq: (shifted into verb) to cry, weep (masculine action)
| ağla-:
sound-signify: səs-andırım: ağ: higher masculine state/position (ulu kişilik bir hal/məqam) -la: transfer into [noun into verb] (intiqllandıran [ismi felə]) (to transfer to heavenly mood) (ulu bir hala intiqllanma/düşmə) |
Ağlamaq has, originally, been “manly weeping!”
~: Əslində, kişilərin ulu bir hala düşməsi demək dir!
(Look ? Bozlamaq: maternal/womanly weeping)
(Bax ? Bozlamaq: anaların/qadınların ağlaması)
Ağnamaq [Ağnımaq]: (self-transitive verb) to collapse
(öz-təəddili fel)
| ağnı-:
sound-signify: səs-andırım: ağ: higher state/position yüksək məqam -na/nı: self-transferring from height yuxarıdan özlügə intiqllanma (Higher [one] which gets/comes into itself.) ([Birisi] ucalıqdan özlügünə çökmə) |
Ağır: (adjective) heavy
(sifət)
| ağır:
sound-signify: səs-andırım: ağ: higher state/position yüksək məqam ı: downward aşağıya r: active aktiv (Higher one which is downwardly active.) (aşağıya sarı aktiv olan birisi) |
Ağrı1: (noun) well-known mount in Turkey (Ararat)
(isim) Türkiyə’də adlım bir dağ adı
| ağrı:
sound-signify: səs-andırım: ağ: higher state/position, ascend yüksək məqam rı: actively come-down, manifestation aşağıya cilvələnmə, təzahür (manifestation site of ascension) (yüksək məqamın təzahür yeri) |
Ağrı2: (noun) pain
(isim)
| ağrı:
sound-signify: səs-andırım: ağ: higher state/position, ascend yüksək məqam rı: actively come-down, manifestation aşağıya cilvələnmə, təzahür (manifestation of higher sense) Based on sound-signify, it seems that pain has originally been related to some kind of higher and heavenly sufferings. We can simply find the relation between sufferings and ascention. (compare Ağrı2 to Ağrı1.) If we just imagine in those very very old days (tens of thousands years ago) how man has suffered those painful climbings up the tough mountains to reach the sky we can understand the origine of religious manly sufferings for spiritual promotion or painful ascension. We can chase it much later in religious events. (yüksək halın təzahürü) Səs-andırım əsasında, bəlli olur ki, ağrı ulu bir yüksəkligin vəya yüksəlişin təzahürü dir. Sadəcə yüksəliş’lə əzab çəkmənin arasında olan ilgini sezə bilərik. (tutuşdur: Ağrı2 ilə Ağrı1.) Yalnız onlar min il bundan irəli iraq iraq o keşmişlərdə kişi insanın göylərə çatma qəsdi’lə uca dağlara nə çətinliklə dırmaşmasını təsvir edəriksə ağrı’la kişilərin mənəvi yüksəlişin, eləcə də, ağlamanın ortaq gözəsini sezə bilərik. Ondan bəri bu cığırın izini dini hadisələrdə də seçə bilərik. |
Ağrı-: (verb) to hurt
(fel)
Ağrınmaq: (self-transitive verb) to feel lazy to manage doing something
(öz-təəddili fel)
| Ağrın-:
sound-signify: səs-andırım: ağ: higher state/position yüksək məqam r: active aktiv ı: downward aşağıya n: selfness, essence özlük, vücud (defeating higher pressure on oneself) (özlügə güc gələn təzyiq) |
Ağrıtmaq: (transitive verb) to make some part of body painful
(mütəəddi fel)
| Ağrıt-:
sound-signify: səs-andırım: ağ: higher state/position yüksək məqam r: active aktiv ı: downward aşağıya t: otherness, özgə vücud (defeating higher pressure on otherness) (özgə güc gələn təzyiq) |
Ağaz: (noun) start, beginning, opening (mostly used in Persian literature)
(isim) başlanış, açılma,
| ağaz:
sound-signify: səs-andırım: ağ: higher state/position yüksək məqam a: up threre yuxarıda z: fixed sabit (opening of higher state) |
Ağız: (noun) mouth, opening
(isim)
| ağız:
sound-signify: səs-andırım: ağ: higher state/position yüksək məqam ı: down threre aşağıda z: fixed sabit (opening higher state down) |